I år vil eg få forkorting i uføretrygda. Det har eg sett fram til.
Tilfeldigvis har mi eiga inntekt auka jamt fram mot innføring av ny uføretrygd. Det er ikkje snakk om store summar, men akkurat nok til eg får trekk i utbetalinga no etter at fribeløpet er sett ned (det eg kan tena utanom trygda).
Hadde ikkje den nye ordninga kome, ville eg ha møtt trollet med to hovud. Med noko godtgjersle for styreverv, maling og skriving ville eg ha passert grensa. Med gamal ordning ville eg då blitt vurdert på ny av lege og NAV for å finna ut om eg eigentleg er 100 % ufør. Det ville vera rimeleg og rett, sidan det er logisk at ein ikkje kan tena så mykje om ein er heilt arbeidsufør. Men det lar seg likevel gjera fordi me menneske er svært forskjellige. Og helsa er heldigvis ikkje statisk.
For å forklara kvifor eg kan tena ein del, vil eg visa kva eg tener pengar på. Det blir ei sosial sjølmelding, men eg skriv dette likevel, fordi det kan vera ei hjelp til å sjå at me ikkje er A4-menneske nokon av oss.
Etter eit svært aktivt liv med leiarstillingar som fylte tanken både kvardag og helg, blei eg nullstilt grunna helsa. Dette held meg no aktiv:
- Kommunepolitikk/styreverv. Eg ligg på ei matte på golvet under møta og har sjåfør til og frå møta.
- Maling. Eg begynte å mala då eg ikkje kunne halda noko tyngre enn ein pensel i handa. No har det blitt til eit galleri her i min eigen heim, og folk kjem og kjøper bilder av meg. (Noko eg aldri hadde drøymt om). Du kan ta ein tur på ei digital utstilling her: Galleri Nauthydlaren
- Skriving. Eg har alltid vore glad i å skriva. Dei ti åra sidan eg blei ufør, har tanken jobba med ein biografi. Når dagane har vore god nok til det, har eg søkt i kjelder og skrive eit manus. Med hjelp av familie blei dette til slutt til boka: Garborg og Skou - forskjell på folk? som kom ut på Commentum forlag i fjor haust.
Neste bok er under arbeid.
Ved sal av bilde og bøker og godtgjersle frå styrearbeid, har eg altså ei eiga inntekt. Denne inntekta ville eg ikkje kunne få i vanleg arbeid. Kven vil ha tilsette som arbeider heimefrå, no og då, og som må hentast og bringast når noko skal skje?
Det gode med den nye uføretrygda er at eg kan tena så mykje eg vil, så mykje kroppen tillet. Når eg tener meir enn fribeløpet, begynner eg å "tena mine eigne pengar" i staden for trygda. Eg er altså delvis ufør i staden for heilt ufør, utan å måtte regulera det formelle. No har eg meldt inn kva eg trur eg tener i 2015, og får noko mindre utbetalt kvar månad resten av året. Når året er omme, blir dette sjekka, og eg får tilbake "noko av trygda" om eg har tent mindre enn planlagt, og betaler inn meir dersom eg har tent over det eg melde inn.
Ei utruleg dynamisk ordning, til beste for alle partar, slik eg opplever det som har ein ryggesløs kvardag.
Samtidig er det viktig å få sagt at det ikkje er greitt at dei som ikkje har eiga inntekt har fått redusert sine utbetalingar. Håper regjeringa ryddar opp i dette, så denne gruppa slepp å stri med uførereformen og kvardagane sine. Det bør dei gjera for dei uføre si skuld sjølvsagt, men også for uføretrygda si skuld. Ei reform med mange forbetringar kjem i dårleg lys grunna denne feilen.
Pingvinane er kloke fulgar. Siste veka har eg malt fleire bilde av dei. Dei har funne ut at ved å stå saman og skifta på å stå ytterst og verna mot stormen, kan dei alle overleva uveret. Slik bør samfunnet vårt også vera. Ein gong var det min tur å stå ytterst. No er eg glad eg får stå noko lenger inn i flokken ei stund.